Gedacht wordt, dat de windmolen in de zevende eeuw na Christus is ontstaan in Iran. Dit type molen werd zowel gebruikt om graan te malen als om water op te pompen. Er zijn echter ook berichten dat windmolens in de vijfde, of zelfs al in de tweede eeuw na Christus in Centraal-Azië zouden zijn gesignaleerd, daar bestaat echter geen enkel bewijs voor.

standerdmolen

Vanaf het begin van de twaalfde eeuw komen de eerste windmolens in Europa  voor. Nederland was er vrij snel bij om de windmolen in te schakelen bij het oppompen van water: de poldermolen.
Andere toepassingen werden later onder andere ook gevonden in het malen van mosterd, krijt, tabak, grondstoffen voor verf, run (eikenschors voor de leerlooierij), cacaobonen en kalk. Ook voor het zagen van hout (woningbouw en scheepsbouw) en voor het slaan van olie werden windmolens ingezet.

Onder- en bovenkruiers

wipmolen

Men onderscheidt twee soorten molens, naar de wijze waarop deze gekruid worden. De standerdmolen bestaat uit een groot houten gedeelte, de “kast” dat de wieken bevat. Dit gedeelte staat draaibaar op een voetstuk. Bij het draaien van de wind wordt de hele kast bijgedraaid. Ook de wipmolen en de zogenaamde “paltrok” worden in zijn geheel naar de wind gedraaid. Dit zijn de zogenaamde onderkruiers.

paltrok

De tweede soort windmolen is de bovenkruier, waarvan slechts de kap met de wieken hoeft te worden gedraaid met een draaiing van de wind. Het ontstaan van de bovenkruier wordt toegewezen aan het feit dat de standerdmolen een nogal kwetsbaar type molen was, dat in een zware storm nog wel eens omwaaide.

Binnen- en buitenkruiers
Oorspronkelijk werden de bovenkruiers als zogenaamde “binnenkruiers” gebouwd, waarbij het kruien boven in de molen in de kap moest gebeuren. Dit type molen vindt men nog in de provincie Noord-Holland.

bovenkruier

Later werden de “buitenkruiers” gebouwd. Deze hadden het grote voordeel dat het kruien vanaf de grond kon gebeuren.

Torenmolens
Een torenmolen (laatste afbeelding) is een geheel ander type molen met een andere geschiedenis. Deze werd waarschijnlijk tegelijkertijd met de standerdmolen ontwikkeld en is zelfs misschien nog wel ouder. Van dit soort molens zijn er in Nederland nog slechts drie te vinden.

torenmolen